RTÜK’ten Kadın İstismarı İncelemesi

RTÜK’ten Kadın İstismarı İncelemesi başlıklı bir yazıdan alıntıdır (Furkan Altınok / 19.08.2013 / Yeni Akit).

Televizyon reklamlarında dozu giderek artan cinsellik Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun araştırmasına konu oldu. Kurum uzmanlarından Deniz Çimen’in kaleme aldığı “Cinsiyet Eğilimi Bağlamında Televizyon Reklamlarında Kadın” konulu tezde, reklamların üründen bağımsız olarak sürekli kadın cinselliğini sömürdüğü vurgulandı. Medya metinleri içinde cinselliğin en çok kullanıldığı araçlardan birisinin reklamlar olduğu anlatılan tezde, “Reklamlarda farklı amaç ve biçimlerde cinsellik sunulmakla birlikte, asıl amaçlanan cinselliğin kullanılması sonucu hedef kitleyi reklamı yapılan ürünü satın almaya ikna etmektir.” denildi.

Kadın, ürün gibi sunuluyor

Tezde, reklamcıların açıkça ifade edemedikleri şeyleri imgeler aracılığıyla sunabilme imkanını oluşturduklarına dikkat çekilerek şöyle denildi: “Bu türden imge kullanımının örneklerine bolca rastlanmaktadır. Reklamı yapılan ürünle reklamda kullanılan kadın imgesinin ilişkisiz olduğu ancak ürünün hedef kitlesinin (yani erkeklerin) dikkatini çekmek amacıyla kadın imgesinin kullanıldığı reklamlara sıkça rastlanmaktadır. Bu reklamlarda kadın imgesi, özellikle cinsel haz nesnesi olarak kullanılmaktadır. Reklamların etkili olmak amacıyla kullandığı stratejiler arasında yeni mitler üretmek yanında erotik çekiciliği kullanmak da yer almaktadır. Semboller aracılığıyla kültürel değerler kadar arzular da kodlanabilmektedir. Bu yolda kullanılan vazgeçilmez unsurlardan biri de, görsel hazzın temel kaynağı olarak görülen ‘kadın bedeni’dir.  Öncelikle reklamlarda kadın bedeni, bir meta olarak kullanılmaktadır. Erkek arzusunun bir nesnesi olarak kodlanan kadın bedeni, özellikle hedef kitlesi erkekler olan reklamlarda, ürünle ilişkisiz biçimde, bütün olarak ya da parçalanarak gösterilmektedir. Bu konuda otomobil reklamları en iyi örneği oluşturmaktadır. Ürün ile özdeşlik kurularak sunulan kadın bedeni, erkeğin elde edebileceği ürün gibi satılık konuma düşürülmüş olmaktadır. Erkekleri hedef alan bu tip reklamlarda kadın bedeni, ‘erkeğin içini gıcıklamak, cinsel ilgi uyandırmak ve bu tepkileri marka ile özdeşleştirmek için’ gösterilmektedir.”

Kadın bedeni sergilenmeye hazır bir süs aracı

Reklamlarda kadın bedeninin, “narsistik bir tapınma aracı” olarak kullanıldığı görüşü de savunulan tezde, “Kadın bedeninin mükemmelliğine duyulan arzu, sembol oluşturma stratejilerinden biri olarak kullanılmaktadır. Özellikle güzellik ürünlerinin satış kampanyalarında kadın bedeni, sergilenmek üzere süslenmeye hazır bir meta olarak görüldüğü için kadın, bedenini önce kendisine sonra da erkeğe beğendirmekle adeta yükümlüdür” ifadesi kullanıldı.

Motor yağı reklamındaki kadın

Deniz Çimen’in tezinde, reklamcıların kadını her duruma göre modelledikleri kaydedilerek “Margarin reklamlarında özenli anne, deterjan reklamlarında titiz ev kadını, banka reklamlarında güler yüzlü memure, modern ev araç ve gereçlerinde çağdaş iş bilir kadın, motor yağ reklamlarında akıcı ateşli bir malzeme, araba reklamlarında aracın erkeksi çekiciliğinin büyüsüne kapılmış bir dişi, kısacası her durumda kullanıma hazır, kendisine her türlü anlamın atfedilebileceği esnek bir malzeme olan kadınlar kurgulanan özellikleriyle pazarlanan malı, hizmeti tariflerler” denildi. Tezin sonuç bölümünde ise insan onuruyla bağdaşamayan reklamlardaki bu yaklaşıma karşı mücadele edilmesi gerektiği belirtiliyor.

Bahsi geçen tez:
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bağlamında Televizyon Reklamlarında Kadın
www.rtuk.org.tr/upload/UT/11.pdf
https://app.box.com/s/m4nab1su56jvh7be3e1y